Breda Nassaustadlezing in de Grote Kerk
Op dinsdag 11 oktober zal Ignaz Matthey een lezing geven in de Grote Kerk. Nassau stadlezing door Ignaz Matthey met als titel: ‘Laveren tussen eer en recht’: de Nederlandse Nassaus en het duel, 1550-1900.
Van die adellijke affiniteit met het tweegevecht zijn bij de Nederlandse Nassaus tal van voorbeelden te vinden.
Van oorsprong ontleende de adel zijn bestaansrecht aan het krijgsbedrijf. Het duel gaf een edelman de gelegenheid om ook in vredestijd militaire kwaliteiten als moed, doodsverachting en behendigheid in het hanteren van wapens te etaleren. Door te duelleren konden edelen bovendien bewijzen hoe zwaar ze tilden aan de aantasting van hun eer.
Van die adellijke affiniteit met het tweegevecht zijn bij de Nederlandse Nassaus tal van voorbeelden te vinden. Zo heeft bijvoorbeeld prins Maurits meermalen toestemming gegeven voor het uitvechten van duels. Enkele Nederlandse Nassaus hadden een duel met dodelijke afloop op hun geweten. Een van hen was Johan Maurits van Nassau-Siegen, de bouwheer van het Mauritshuis. In 1644 stak hij de Italiaan Picolomini dood in een duel dat plaatsvond in de omgeving van Huis Honselaarsdijk, het jachtslot van stadhouder Frederik Hendrik.
In hun hoedanigheid van staatshoofd (stadhouder, koning) en legeraanvoerder stonden de Nederlandse Nassaus over het algemeen ambivalent tegenover duellerende edelen en legerofficieren, al dan niet van adel. Zelf militair en edelman deelden zij de opvattingen over eer van duellisten, maar uit hoofde van hun functie moesten ze tegen duels optreden omdat deze het geweldsmonopolie van de overheid aantastten en de militaire discipline ondermijnden. In de praktijk kwam het er doorgaans op neer dat duels door edellieden of officieren niet of licht werden bestraft. Maar voor duellerende soldaten bestond weinig clementie.
Ignaz Matthey (1947) is historicus en freelance redacteur/tekstschrijver. Hij publiceerde onder andere boeken over de geschiedenis van de zangvogelvangst, het matrozenpakje en de negentiende-eeuwse tenor Willem Pasques de Chavonnes Vrugt.
De lezing begint om 20.00 uur en duurt ongeveer anderhalf uur,kerk open 19:30 uur. Er is een pauze en een korte nazit.
De entreeprijs is € 7,50(Vrienden van de Grote Kerk, leden van De Oranjeboom en de Heemkundekringenbetalen € 6,50). Uw entreekaart is, tegen inlevering, tevens goed voor éénconsumptie.
Kaarten zijn te verkrijgen bij het VVV, boekhandel Van Kemenade en Hollaers en aan de balie van de Grote Kerk.
